Okolice
Łeba to jedna z najpopularniejszych miejscowości wypoczynkowych na polskim wybrzeżu. To co wyróżnia ją od wielu nadmorskich miejscowości to jej specyficzny klimat i szerokie piaszczyste plaże z bezustannie usypywanymi wydmami. Łeba otoczona jest z trzech stron wodą, od północy morzem Bałtyckim, od zachodu jeziorem Łebsko, a od wschodu jeziorem Sarbsko. Pomiędzy jeziorem Łebskim a morzem znajdują się wydmy ruchome, zjawisko niespotykanie rzadkie w Europie. Wydmy ruchome wchodzą w obszar Słowińskiego Parku Narodowego, który został uznany przez UNESCO za światowy rezerwat biosfery.
Miasto Łeba to również bogata oferta turystyczna obfitująca w liczne atrakcje turystyczne, do głównych zaliczany jest największy w Polsce park dinozaurów – Łeba Park, Labirynt a także stadnina koni, park linowy oraz wystawa motyli. Zróżnicowana baza noclegowa to m.in. hotele, pensjonaty, domy wczasowe, campingi, pokoje gościnne, domki letniskowe oraz ośrodki wczasowe. Restauracje, bary i puby serwują przysmaki kuchni regionalnej – dania z ryb morskich. Gościnni i gospodarni mieszkańcy zapewniają noclegi i dbają o atrakcyjność pobytu swoich gości.
Wydmy Ruchome są ewenementem przyrodniczym Słowińskiego Parku Narodowego i unikalną atrakcją turystyczną. Położone są miedzy jeziorem Łebsko, a morzem. Powstały z akumulacji piasku wyrzucanego na brzeg przez fale morskie w ilości 130 000 km2 plaż. Piasek osuszany przez wiatr i słońce , wywiewany silnymi wiatrami w głąb lądu tworzy wysokie wydmy (od 30 do 40 m wysokości) z najwyższą czterdziestodwumetrową Wydmą Łącką.
Już od stuleci przesuwane są one w kierunku wschodnim i południowo wschodnim, z szybkością 1,2- 1,6 m w ciągu roku. Siła działania wędrującej wydmy jest ogromna, bowiem zagraża ona roślinności i zasypuje wszystko co napotyka na swej drodze. Jej moc zależy od siły wiatru, wysokości stoku , czoła wydmy i ukształtowania terenu. Ruchome piaski tworzą przepiękny pustynny krajobraz, unikatowy w Europie, zwany często polską Saharą.
Wydmy powstają z morskiego, pozbawionego próchnicy piasku, mają biały kolor. Od momentu ich powstania, na tym jałowym i niesprzyjającym podłożu próbują osiedlić się rośliny. Aby przetrwać, muszą być one jednak odporne na zasolenie podłoża, zasypywanie oraz na wysoką temperaturę rozgrzanego w upalne dni piasku. Ich zarastaniu przeciwdziała także wiatr wiejący przez cały rok.
Rośliny opanowują w pierwszej kolejności niższe partie wydm, dlatego też ich wyższa część, nieustabilizowana przez trawy, jest bardziej podatna na działanie wiatru i przemieszcza się szybciej, nawet do 9 m w ciągu roku, gdy porośnięte trawą, zaledwie do 3 m na rok. Dla zapewnienia szczególnej ochrony zespołom wydm, utworzono Obszar Ochrony Ścisłej Mierzeja. Atrakcyjny i dostępny dla turystów wydmowy szlak zajmuje pięciokilometrowy odcinek Mierzei Łebskiej.
ŁEBA PARK to miejsce magiczne. Każdy z nas pamięta jak wielkie wrażenie w owym czasie wywarł na nas film Stevena Spielberga pod tytułem JURASSIC PARK.
Sceny pełne grozy i przerażenia przeplatały się z tęsknotą obcowania z praprzodkami wszystkich żyjących obecnie zwierząt z dziejów naszej planety. Niemal każdy marzył by choć raz zobaczyć z bliska te fascynujące olbrzymy. Teraz w roku 2010 staje się to możliwie dzięki aranżacji obszaru 20 ha ŁEBA PARKU i choć całość jest tylko wierną kopią tamtych czasów emocje w trakcie zwiedzania często wymykają się z pod kontroli.
Sposób ukształtowania terenu oraz jego naturalne walory lub bliskość morza czynią dzień przeznaczony na poznanie ŁEBA PARKU niezapomnianym. Podczas przygotowywania projektu ŁEBA PARKU wyjątkowy nacisk położyliśmy na przyjemność, zabawę i edukację najmłodszych. W czasie zwiedzania każdy z rodziców będzie miał niepowtarzalną możliwość obserwowania swojej pociechy w sytuacjach nowych, nie odkrytych, pełnych żywiołowych reakcji. Osoby dorosłe chętnie oddadzą się refleksji i znajdą chwile wyciszenia.
Słowiński Park Narodowy jest położony w odległości 5 km na zachód od Łeby . Został utworzony w 1967 roku i wpisany przez Unesco w 1977 r . na Listę Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery. Jest on jednym z 24 Parków Narodowych , a przy tym jednym z dwóch ( obok Parku Solińskiego ) położonych nad morzem . Objął on swoją ochroną niezwykle interesujący , płaski odcinek wybrzeża Bałtyku z unikalną florą i fauną oraz zróżnicowanymi i niepowtarzalnymi krajobrazami .
Na terenie parku żyje około 250 gatunków ptaków wraz z rzadko występującym w skali europejskiej orłem bielikiem a także kormoranem czarnym, bocianem czarnym, orlikiem krzykliwym, puchaczem, zimorodkiem batalionem. Położenie parku na europejskim szlaku ptasich wędrówek , a także obecność jezior, bagien, mokradeł i nie zaludnionych terenów, decyduje o tym , że tak wiele gatunków ptactwa gniazduje na jego terenie a dzięki temu park został włączony w 1995 roku do sieci obszarów o międzynarodowym znaczeniu dla ptaków siedlisk podmokłych ,tzw. rezerwatów RAM-SAR. Wśród boru wydmowego żyją także liczne ssaki ,można spotkać w parku : łosia, daniela, borsuka i bardziej pospolite zwierzęta tj. jelenie , sarny , dziki , tchórze i wiewiórki. Ichtiofauna to około 40 gatunków ryb słodkowodnych, tj..: okonie, szczupaki, leszcze, płocie, węgorze oraz morskich : flądra, sieja, belona, łosoś ,troć.
Powierzchnia parku wynosi 18.247 ha i składają się na nią : wody, lasy, bagna, torfowiska i wydmy. Na obrzeżu parku przenika się wzajemnie środowisko lądowe z morskim . Największym zbiornikiem wodnym jest jezioro Łebsko o pow. 7.140ha, max.głęb.6,3 m i Gardno o pow. 2,468 ha, max.głęb.2,6 m . Jeziora znajdujące się na terenie Parku wyłączone są z ruchu turystycznego za wyjątkiem trasy żeglugowej Łeba – Kluki na jeziorze Łebsko ( łodzie z napędem elektrycznym ) oraz obszarów przybrzeżnych we wschodniej i południowo- wschodniej części jeziora Łebsko , gdzie dopuszczalne jest uprawianie żeglarstwa i wędkarstwo, przy specjalnym zezwoleniu, które do nabycia jest w sklepie wędkarskim na ul. 10 marca w Łebie.
Wyprawa do Słowińskiego Parku Narodowego i jego okolic to znakomity sposób odnowy sił witalnych . Kontakt z wolną przyrodą rządzącą się własnymi prawami, w autentycznie naturalnym układzie, nieskażonym powietrzu to dobro, z którego warto skorzystać. Słowiński Park Narodowy dostępny jest dla ruchu turystycznego w okresie od 1.V do 30.IX od godz. 8 do 21; od 1.X do 30. IV od godz. 8 do 16. Do parku można dojechać samochodem od strony Łeby, kierując się do Rąbki, a tam samochód możemy zostawić na płatnym parkingu strzeżonym.
Wiąże się to z koniecznością zachowania nieskazitelnych warunków ekologicznych terenu . Jednym z zadań Parku Narodowego jest udostępnienie walorów przyrodniczych i krajobrazowych dla turystyki. Jest to bardzo ważne zadanie o tyle trudniejsze, że wymaga ograniczeń i takich zabezpieczeń, by te wartości nie zostały narażone na zniszczenie. Po parku poruszać się można tylko pieszo (z wyjątkiem podejścia pod Górę Łącką od strony Rąbki , gdzie turystów za odpłatą podwożą wózki akumulatorowe i konne powozy) i po wyznaczonych szlakach turystycznych . Łącznie wyznaczono 140 km szlaków , punktami wypadowymi są Rowy, Łeba i Smołdzino
WYRZUTNIA RAKIET – napotykamy na nią w połowie drogi na wydmy . Jest to tajny niemiecki poligon z 1940 roku . Miejsce to wybrano ze względu na słabe zaludnienie oraz sporą odległość od wojsk alianckich. Był to poligon doświadczalny , na którym testowano rakiety i przeprowadzano próby różnego rodzaju bomb , które zrzucano przeważnie na jez. Łebsko. Większość budowli poligonu wysadzono w powietrze, przed wkroczeniem na te tereny wojsk radzieckich .
Przetrwał jeden bunkier , w którym obecnie mieści się muzeum . Zwiedzający mogą obejrzeć w nim wystawę fotograficzną , stare dokumenty i plany poligonu. Większość eksponatów znajduje się na zewnątrz, pod gołym niebem są to m.in.: szkła pancerne z okien bunkrów , lej startowy dla rakiet , elementy broni i wojskowy motocykl, a także resztki polskich wyrzutni rakiet meteo. Przy muzeum czynny jest sklepik z pamiątkami i punkt małej gastronomii . Po zwiedzeniu poligonu mała wąska dróżka znajdująca się obok sklepiku zaprowadzi nas do wieży widokowej , z zachwycającą panoramą na morze, wydmy i jezioro.
PLAŻE – Łeba jest miastem posiadającym szerokie, piękne, piaszczyste plaże. Ich walory doceniają turyści wygrzewający się w promieniach nadmorskiego słońca. Plaże pofdzielone sa na 3 części:
PLAŻA A – strzeżona – to, ze względu na swoje dogodne położenie, najpopularniejsza plaża w mieście. Dotrzeć do niej można idąc do końca ulicą Wojska Polskiego lub Sosnową. Infrastruktura na i wokół plaży dostarcza mnóstwo rozrywki. Cała okolica obsadzona jest kramikami, restauracjami, smażalniami ryb, uroczymi sklepikami. Na samej plaży można skorzystać ze skuterów wodnych, wznieść się na spadochronie ciągniętym za motorówką czy popłynąć na bananie.
PLAŻA C – niestrzeżona – jest przedłużeniem plaży A, dużo mniej uczęszczana. Słabsza infrastruktura wynagradzana jest niczym niezmąconym szumem morza, spokojem i prywatnością.
PLAŻA B – strzeżona – nieco oddalona od centrum Łeby, ale posiadająca swoje wielkie zalety. Tuż przed plażą, do której dojdziemy ulicą Turystyczną, znajduje się parking. Na plaży znajdziemy między innymi: zjeżdżalnię, plac zabaw dla dzieci, trampolinę, boisko do siatkówki. Z tej plaży prowadzi też prosta droga na ruchome wydmy.
REJSY WYCIECZKOWE I WĘDKARSKIE – Łeba to stara osada rybacka, a tradycja połowu ryb kultywowana jest do dzisiaj. Obok profesjonalnych kutrów stacjonują tu statki wycieczkowe, co szczególnie przypadnie do gustu amatorom wędkarstwa. W sezonie letnim stateczki odpływają bardzo często. Przejażdżka taka pozwala spojrzeć na plażowiczów z zupełnie innej perspektywy. Zakochanym w świecie głębin morskich proponujemy rejsy połączone z nurkowaniem.
Rejsy wycieczkowe można odbyć również po jeziorze Łebsko (przystań w Rąbce). Statki OHAR, ALKA i KORMORAN zabiorą nas na wydmu lub do skansenu w Klukach. Stylizowane stare kutry rybackie zabiorą Państwa w rejsy widokowe po morzu i na zachody słońca oraz na rejsy połączone z połowem ryb.
Na wystawie zobaczyć można najcenniejsze, najładniejsze i najciekawsze motyle i owady z całego świata, z opisem uwzględniającym ich najważniejsze cechy charakterystyczne.
Wystawa znajduje się w centrum miesta przy Skwerku Rybaka i składa się ze 102 gablot entomologicznych, w których łącznie znajduje się ponad 3500 motyli i innych owadów. Wśród eksponatów znajdują się największe na świecie motyle Attacus Atlas, które wielkością dorównują tradycyjnej patelni. Poza motylami na wystawie obejrzeć można inne owady takie jak: chrząszcze, pluskwiaki, straszyki i cały przekrój owadów występujących w Polsce. Dla najmłodszych przygotowano interaktywny test o motylach. Przy wystawie znajduje się sklepik z pamiątkami związanymi z entomologią, w pobliżu parking dla autokarów.
STADNINA KONI położona jest w Nowęcinie nad Jeziorem Sarbsko w odległości około 1 km od centrum Łeby. Stadnina posiada 50 koni rasy małopolskiej, sp i wlkp przygotowanych do profesjonalnej nauki jazdy, doskonalenia umiejętności jeździeckich i sportu (skoki i rajdy długodystansowe). Posiada również krytą ujeżdżalnię. Na terenie stadniny funkcjonuje Restauracja pod Gołębnikiem oraz Ośrodek agroturystyczny. Stadnina czynna jest cały rok.
W ofercie:
Nauka jazdy dla początkujących
Jazda na menażu
Jazda w terenie (w tym jazdy nad morze)
Rajdy konne
Biegi myśliwskie
Obozy jeździeckie dla młodzieży (lipiec i sierpień)
Wczasy w siodle dla dorosłych (cały rok)
Hotel dla koni
Trasa zaczyna się w Łebie i prowadzi przez Rąbkę w kierunku Słowińskiego Parku Narodowego, następnie przez Wyrzutnię Rakiet do Góry Łąckiej, czyli najwyższej wydmy (ok. 42 m n.p.m.). Szlak wiedzie przez Mierzeję Łebską, co pozwala podziwiać z jednej strony jezioro Łebsko, z drugiej – morze, a pośrodku – najsłynniejszą wydmę parku.
Trasa zaczyna się w Łebie i początkowo pokrywa się ze szlakiem zielonym aż do Góry Łąckiej. Dalej biegnie przez plażę do latarni morskiej w Czołpinie, a następnie, po przejechaniu ok. 4 km, w okolicy jeziora Dołgie Duże z pomostu widokowego należy kierować się do północnego brzegu jeziora Gardno do miejscowości Rowy. Trasa przebiega niemalże przez cały Słowiński Park Narodowy, prezentuje jego bogactwa wraz z przepięknym krajobrazem Mierzei Gardnieńsko-Łebskiej.
Trasa zaczyna się w Łebie i prowadzi przez miejscowości takie jak: Żarnowska, Gać, Kluki, Smołdzino aż do Gardny Wielkiej, w której to można się zatrzymać i zwiedzić zabytkowe budowle nawiązujące do kultury ludowej. Po drodze, w miejscowości Smołdzino, odbija niebieski szlak Dolina Łupawy, który prowadzi do wieży widokowej Rowokół. Trasa jest stosunkowo ciężka, wręcz wyczynowa, lecz warta każdego kilometra wrażeń, które z sobą niesie.
Trasa zaczyna się w Łebie i biegnie od końca ul. Nadmorskiej, lasem wzdłuż granic jeziora Sarbsko, przez rezerwat przyrody Mierzeja Sarbska. Rezerwat mieści się na pograniczu pobrzeży Słowińskiego i Kaszubskiego pomiędzy Morzem Bałtyckim a jeziorem Sarbsko. Znajdują się tu także ruchome wydmy, których najwyższy szczyt wynosi 21,8 m n.p.m. Zielony szlak prowadzi do latarni morskiej, skąd należy się kierować na szlak południowy, biegnący wzdłuż dolnej linii brzegu jeziora Sarbsko i prowadzący do Łeby.. Trasa ta jest bardzo ciekawa z powodu piękna natury rezerwatu oraz atmosfery sprzyjającej chwili wytchnienia.
Rąbka – w przeszłości osada rybacka, dzisiaj wieś leżąca na trasie z Łeby do ruchomych wydm (patrz szlak czerwony i zielony). Dojechać tutaj można samochodem, my jednak, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc parkingowych, zalecamy skorzystanie z innych dostępnych w Łebie środków lokomocji. Znajduje się tutaj filia Muzeum Przyrodniczego Słowińskiego Parku Narodowego. Skorzystać można również z rejsów wycieczkowych po jeziorze Łebsko
Gardna Wielka – wieś w gminie Smołdzino leżąca nad jeziorem Gardno. Warto zwiedzić położony na wzniesieniu kościół gotycki z 1282 roku, przebudowany w XIX w. Przy kościele znajduje się równie stary cmentarz – niektóre nagrobki datowane są na okres XVI wieku!
Kluki – prawdziwa perła kultury słowińskiej, na terenie której mieści się skansen. Zwiedzimy tu chałupy i zagrody rybackie z okresów XIX oraz przełomu XIX i XX wieku. Wspaniałe domostwa wyposażone w oryginalne sprzęty i narzędzia ulokowane zostały na planie ulicowym osady z końca XVIII wieku. W sezonie letnim natrafić można na liczne imprezy folklorystyczne, skosztować loaklnych specjałów kuchni kszubskiej, w tym jedynego w swoim rodzaju chleba słowińskiego, oraz posłuchać muzyki i śpiewów zespołów ludowych.
Nowęcin – wieś położona w odległości 2 km od Łeby. W 1497 Mikołaj Wejcher wzniósł tutaj zameczek obronny okalany pięknym parkiem ze starodrzewem. Dzisiaj funkcjonuje tutaj hotel z restauracją i barem. Tuż koło pałacyku znjaduje się inna atrakcja tego miejsca – stadnina koni – oferująca przejżdżki bryczką, jazde konną i hipoterapię.
Latarnia morska Stilo – zbudowana została na wydnie w latach 1905-1906. Wysokość latarni to 33,4 m, a wraz z wydmą 75 m n.p.m. Udostępniana turystom spragnionym wspaniałych widoków. Dojechać można z Łeby przez Sarbsk i Sasino (20 km). Samochód należy pozostawić na parkingu w Osetniku.
Rowokół – ze względu na zamierzchłą funkcję w kulturze Słowińców zwany „Świętą Górą”. Tutaj społeczność lokalna odprawiała pogańskie obrzędy. W średeniowiecz na górze palono ogniska, które stanowiły punkt nawigacyjny dla żeglarzy. Dzisiaj znajduje się tu wieża widokowa otwarta dla zwiedzających.
Lębork – niewielkie miasto położone 30km od Łeby o urokliwym, średniowiecznym charakterze. Zobaczyć tu możemy pozostałości murów obronnych z basztami, zamek krzyżacki z drugiej połowy XIV wieku oraz wspaniałe centrum z zespołem budynków z przełomu XIX i XX wieku, w tym secesyjne kamieniczki, neogotyckie budynki Poczty i Ratusza Miejskiego.
Latarnia morska w Czołpinie – zbudowana w 1875 roku na najwyższej zalesionej wydmie 56 m n.p.m , w odległości 1 km od brzegu morskiego . Świecą w niej lampy elektryczne , których światło widoczne jest z odległości 20 mil morskich . W sezonie letnim latarnia otwarta i dostępna dla turystów . z jej szczytu piękny widok na morze i jeziora: Gardno, Łebsko i Dołgie Duże.
Żarnowska – miejscowość letniskowa położona ok.. 1,2 km od Łeby . Ze wsi podziwiać możemy piękno panoramy jeziora Łebsko i obszarów ruchomych wydm na Mierzei Łebskiej. Na jeziorze Łebsko znajduję się taras widokowy z panoramą na ruchome wydmy.
Skansen Wsi Słowińskiej w Klukach – istnieje od 1963 roku mający za zadanie utrwalenie elementów kultury materialnej i duchowej, dawnych rdzennych mieszkańców tej ziemi – Słowińców . W skansenie kultywowane są ich zwyczaje i tradycje . Powstanie skansenu pozwoliło na odtworzenie dawnego układu osadniczego wsi na planie ulicowym z końca XVIII wieku . Zgromadzono 20 obiektów, w tym : 7 chałup , 7 obórek , 2 stodoły, 2 piece chlebowe, magazyn na lodzie oraz szałas rybacki . Chałupy wyposażono w sprzęty , narzędzia i przedmioty kupowane od Słowińców, którzy wyjeżdżali na stałe do Niemiec. Zagrody rybackie pochodzą z różnych okresów XIX wieku , przełomu XIX i XX wieku , okresu międzywojennego, a nawet okresu powojennego . Budynki te , to przeważnie dwojaki o konstrukcji szkieletowej o pobielanych ścianach wypełnionych gliną i dachach krytych trzciną.
W lecie muzeum organizuje imprezy folklorystyczne , m.in. występy zespołów z Kaszub . Zobaczyć można też jak wyglądały dawniej różne dziedziny życia codziennego : jak wiązano sieci , tkano, wyplatano kosze itp. Odbywają się tutaj pokazy wypieku słowińskiego chleba , wyrabianego ze specyficznej mąki .Ze względu na liche gleby ziarno było tu niskiej jakości, dlatego też Słowińcy mielili je z razem z łuskami i ośćmi ryb. Do tak uzyskanej mąki dodawali tarte ziemniaki i groch . Corocznie w okresie od 1 do 3 maja urządza się tutaj tak zwane ” czarne wesele ” , które nawiązuje do słowińskiej tradycji kopania torfu ( głównego opału ) .
Dawni mieszkańcy wykopywali torf i na kilka dni pozostawiali na łąkach, żeby wysechł . Następnie przenosili go do zagród i układali pod okapami . wydobycie zaczynali 1 -ego maja, dzień ten nazywali „czarnym weselem”, a kończyli je po 12 dniach. Każdego wieczoru, po skończonej pracy, urządzali biesiadę u innego gospodarza. Obecnie , impreza „czarnego wesela” otwiera sezon turystyczny w Klukach. Natomiast po zakończeniu sezonu w I połowie września odbywa się impreza p.t. „Jesień się pyta co lato zrobiło”. Jest to impreza folklorystyczna o tematyce jesiennej, np. kiszenie kapusty, wyciskanie soków z buraków cukrowych. Można spróbować miejscowych przysmaków , np. żurek, chleb ze smalcem i ogórkiem kiszonym , świeże ciasto i wiele innych.